Kıymetli Kuran Arapçası Takipçileri,
Türkçede bir kelimenin sonuna -ler, -lar eklenirse çoğul yoksa tekildir. Türkçede ikil yani bir kelimenin iki tane olduğunu belli eden bir kip veya kalıp yoktur.
Türkçede bir kelimenin sonuna -ler, -lar eklenirse çoğul yoksa tekildir. Türkçede ikil yani bir kelimenin iki tane olduğunu belli eden bir kip veya kalıp yoktur.
Arapça'da ise durum biraz daha farklıdır. Bu yazıda bu konu üzerinde durmaya çalışacağım.
Tekil (Müfred)
Arapça'da bir ismin tekil (müfred) olduğunu yalın halinden anlarız. Yani sonuna ikillere veya çoğullara gelen harflerin gelmemesi o kelimenin müfred yani tekil olduğunu gösterir. Mesela:
جَبَلٌ ، بَحْرٌ ، أَجَلٌ
Bu kelimeler tekil kelimelerdir. Manaları sırasıyla dağ, deniz, eceldir.
İkil (Tesniye)
Bir ismin iki tane olduğunu belirten kalıptır. Bir ismin sonuna ِان veya cümle içindeki durumuna göre ِيْن ekleniyorsa o kelime iki tane demektir.
iki adam: رَجُلَانِ
رَجُلَيْنِ
iki kadın : اِمْرَأَتاَنِ
اِمْرَأَتَيْنِ
مُسْلِمَةٌ ـ مُسْلِمَاتٌ
müslüman kadınlar - müslüman kadın
مُؤْمِنٌ ـ مُؤمِنُونَ / مُؤْمِنِينَ
inanan erkekler - inanan erkek
كِتَابٌ ـ كُتُبٌ
kitaplar - kitap
جَبَلٌ ـ جِبَالٌ
dağlar - dağ
بَحْرٌ ـ بِحَارٌ
denizler - deniz
iki kadın : اِمْرَأَتاَنِ
اِمْرَأَتَيْنِ
Çoğul (Cemi)
Arapçada üç çeşit çoğul vardır.
1. Müennes bir ismin sonuna ات getirilerek yapılan çoğul.
مُسْلِمَةٌ ـ مُسْلِمَاتٌ
müslüman kadınlar - müslüman kadın
2. Müzekker bir ismin sonuna ون veya cümle içindeki durumuna göre değişiklik arzettiğinde َين getirilerek yapılan çoğul.
مُؤْمِنٌ ـ مُؤمِنُونَ / مُؤْمِنِينَ
inanan erkekler - inanan erkek
3. Bir ismi مَفَاعِلُ ـ مَفَاعِيلُ kalıplarından birine sokularak yapılan çoğul.
4. Yukarıdaki kuralların dışında dilin kendisinin belirlediği çoğul kalıpları. Bunlar duyarak veya sözlükten bakılarak öğrenilir. Bunun bir diğer adı kırık çoğul manasına gelen (mukesser cemidir).
مَسْجِدٌ ـ مَسَاجِدُ
mescitler - mescit
4. Yukarıdaki kuralların dışında dilin kendisinin belirlediği çoğul kalıpları. Bunlar duyarak veya sözlükten bakılarak öğrenilir. Bunun bir diğer adı kırık çoğul manasına gelen (mukesser cemidir).
kitaplar - kitap
جَبَلٌ ـ جِبَالٌ
dağlar - dağ
بَحْرٌ ـ بِحَارٌ
denizler - deniz
Şimdi bir sayfaya bu bilgiler açısından bakalım:
Birinci satırda el-kafirîn ve'l-munafikîn geçmekte. Müzekker yani eril birer kelime olan el-kafir ve el-munafik kelimelerinin sonuna çoğulların 2. maddesinde belirtildiği gibi ...îne yani med harfli ye ve ustunlu nun eklenmiştir. Bu kelimelerin manaları ise Kafirler ve munafıklar'dır.
Dördüncü satırda kalbeyni ifadesi var. İkil yani tesniye maddesinde değinildiği gibi tekil bir kelimeye bu şekilde ...eyni yani sukunlu ya ve kesreli nun eklenirse o kelimeyi iki tane yapmaktaydı. Kelimenin manası ise iki kalpli olmaktadır.
Beşinci satırda ummehatuhum kelimesi var. Bu kelimenin sonundaki zamiri çıkarıp baktığımızda ummahâtu kalmaktadır. Kelimenin sonundaki elif ve te bu kelimenin çoğul dişil bir kelime olduğunu belirtmektedir. Manası anneler olmaktadır. Zamiri de ekleyerek mana verecek olursak onların anneleri şeklinde olur.
Dokuzuncu satırda ise mevâlîkum ifadesi var. Sondaki zamiri çıkararak kelimeye bakacak olursak mevâlî kalıyor. Bu kelimenin çoğulların 3. maddesindeki mefail kalıbına uyduğunu ve mevla yani köle/efendi kelimesinin çoğulu olduğunu tespit ediyoruz. Zamiri de ekleyerek manayı söylecek olursak sizin köleleriniz/efendileriniz. Bunları tespit ilk başta biraz zor olabilir. Fakat zamanla oturacaktır.
Sizlerden de örnek çalışmalar bekliyoruz.
e-mail : academicarabic@gmail.com
twitter: @AcademicArabic
Facebook: Kuran Arapçası
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder